Met de klimaatveranderingen zijn er steeds meer dagen in de zomer dat de temperaturen boven de 25 en soms zelfs 30 graden komen. Paarden en pony’s kunnen wel aan hogere temperaturen wennen maar dat duurt ongeveer 2/3 weken. Doordat in Nederland het korte periodes warm is met vaak ook een hoge luchtvochtigheid zijn er steeds vaker paarden die last hebben van hittestress.

Paarden zijn hier gevoeliger dan mensen omdat hun thermoneutrale zone tussen de 5 en 20 graden. Wanneer temperaturen hierbuiten vallen dan zal het lichaam aanpassingen moeten gaan doen om zicht op te warmen of af te koelen.

Hoe koelt een paard zichzelf af?

Dit doen ze door zweten maar ook door adem te halen. Bij warmte worden bloedvaten in de huid wijder, hierdoor wordt de huid warmer en zal het de extra warmte door middel van zweten afgeven. Dit zweet verdampt vervolgens waardoor het paard afkoelt. Verder kan het ook door de ademhaling warmte afgeven.

Zijn alle paarden even gevoelig?

Nee dat hoeft niet perse, bij hittestress is het heel erg afhankelijk per dier. Hou dus alle paarden goed in de gaten maar de volgende factoren hebben wel meer risico:

• Oudere paarden (18+)
• Jonge veulens
• Sobere rassen. Met name IJslanders en Trekpaarden hebben vaker last van hittestress
• Paarden en pony’s met een dikke/dichte vacht en veel behang
• Donkere vachtkleur
• Te dikke paarden
• Drachtige merries
• Merrie met veulen

Wanneer spreek je van hittestress?

De definitie van hittestress is wanneer je paard zijn warmte niet voldoende kwijt kan en dus meer warmte produceert dan afvoert. De normale temperatuur van een paard in rust ligt rond de 37 – 38 graden. Dit kun je rectaal meten met een thermometer. De temperatuur in rust kan per paard wel verschillen het is dus goed om de normale temperatuur van jouw paard te weten!

Wanneer de temperatuur op een warme dag hoger ligt kan dit door hittestress komen. Bij 40 graden wordt dit al levensbedreigend en bij 42 graden wordt er schade aangebracht aan organen en hersenen.

Signalen van hittestress bij paarden:

• Verminderde voeropname, wanneer een paard voer verteerd produceert het namelijk warmte. Wanneer het al te warm is zal het dus stoppen of minder gaan eten.
• Zware buikademhaling het zogenaamde ”penting”.
• Verhoogde hartslag
• Open mond
• Overmatig zweten over het gehele lichaam
• Diarree
• Koliek verschijnselen
• Andere afwijkende gedragingen
• Sloom/ apathisch niet alert
• Uitdroging

Hoe controleer je of je paard hittestress heeft? 

Door de temperatuur van je paard te controleren met een thermometer, de hartslag te controleren (tussen de 28 tot 40 slagen per minuut), ademhalingsfrequentie en natuurlijk het gehele gedrag van je paard in de gaten te houden. Daarbij kun je met de huidplooitest controleren of je paard voldoende drinkt.

Behandeling en preventie van hittestress: 

Koelen

De meest effectieve manier om je paard te laten afkoelen is door het 30 seconden af te spuiten of te overgieten met koud water. In de eventing en endurance sport wordt hier zelfs ijswater voor gebruikt. Hoe meer oppervlakte je hierbij koelt hoe beter! FABEL: Giet/spuit geen water over grote spieren, dit zou krampen en een hartaanval kunnen veroorzaken.

Na het koelen is het belangrijk dat je ook weer 30 seconden met het paard gaat stappen. Zo wordt het ‘’afgekoelde’’ bloed sneller door het lichaam verplaats en vervangen voor warm bloed. Dit herhaal je en ondertussen kun je de temperatuur controleren.

Verdamping

Wanneer je je paard hebt afgespoeld werd altijd gezegd dat je het met een zweetmes droog moest trekken omdat het laagje water anders een isolerend. Dit is echter niet waar. Juist door het water op de huid en vacht te laten kan dit verdampen en zo koelt het nog langer.

Convectie

Dit houdt in dat het paard doordat er lucht langs het lichaam stroomt hieraan warmte af geeft en zo afkoelt. Dit kun je extra stimuleren door bijvoorbeeld een ventilator neer te zetten of op te hangen.

Schaduw

Heel belangrijk natuurlijk, zorg voor voldoende schaduwplekken in je paddock en/of weiland.Heb je geen natuurlijke schaduwplekken creëer er dan één door bijvoorbeeld een schaduwdoek op te hangen in de weide.

 

 

Extra zout toevoegen rantsoen
Een paard verliest met zweten ontzettend veel elektrolyten en vocht. Deze moeten aangevuld worden! Daarbij zorgt zout ook voor een dorstprikkel bij paarden. Wanneer een paard te weinig zout krijgt kan het hierdoor ook minder gaan drinken.  Ook al krijgt je paard voldoende aanvullend voer en ruwvoer dan nog is het nodig om zout toe te voegen. In ons Fibra voer zit bijvoorbeeld de aanbevolen hoeveelheid zout voor normale temperaturen. Tijdens warmere dagen en wanneer een paard meer zweet adviseren we daarom om zelf zout toe te voegen.

De dag behoefte aan natrium verschilt dus maar onder normale omstandigheden kun je volgens het CVB boek uitgaan van:

Lichaamsgewicht	Natrium (gram per dag)	Chloor (gram per dag)
100	2,6	10
200	5,2	21
400	10	42
600	16	62
800	21	83

 

Zout bevat 40 % natrium en 60% Chloride en hiermee vul je dus twee van de drie belangrijkste elektrolyten aan. De rest van de elektrolyten (calcium, kalium, magnesium) die worden uitgescheiden zitten maar in lage hoeveelheid in het zweet en worden voldoende in het aanvullende voer aangevuld. Let er bij het zout wat je geeft wel op dat er geen jodium in zit.

Wat zie je aan je paard?	Zweetverlies indicatie	Zout advies per dag
Onder het zadel(dek) is het nog gedeeltelijk droog en deels vochtig. De hals en flanken zijn iets plakkerig	1-4 liter	2-7 theelepels
Onder het zadel en op de hals is het nat. Hier en daar schuim langs het zadel, waar de teugels de hals raken en tussen de achterbenen.	4-7 liter	7-12 theelepels
Onder het hoofdstel, op de hals en de flanken is het paard zichtbaar nat met hier en daar schuimplekken.	7-9 liter	12- 16 theelepels
Hals en flanken zijn helemaal nat. Natte plekken boven de ogen. Wit schuim tussen de achterbenen.	9-12 liter	16-21 theelepels
Hals en flanken zijn helemaal nat. Wit schuim tussen de achterbenen. En er druppelt zweet van boven de ogen en de buik	12-18 liter	21-32 theelepels

Bron: Zeyner et al 2013; Weight losses in excercised horses, a pilot study  

 

 

 

 

 

 

 

Koop hier 1 kg voor maar € 1,-

Voldoende drinkwater aanbieden

In warme periodes wil je je paard stimuleren om voldoende te drinken! Bied eventueel op verschillende plaatsen water aan en het schijnt dat veel paarden liever uit een bak drinken dan uit een drinkautomaat. Het kan dus helpen om waterbakken neer te zetten. Zorg er daarbij voor dat de bakken regelmatig worden schoongemaakt, gevuld en dat ze in de schaduw staan.

Overdag op stal en s ’nachts naar buiten

In de stal is het vaak koeler dan buiten. Daarom kan het een optie zijn om je paard tijdens de warmste uren van de dag op stal te zetten met zoveel mogelijk ramen en deuren open zodat het kan doorluchten.

Scheren

Wanneer je paard of pony een hele dikke vacht heeft of door bijvoorbeeld PPID slecht door zijn verharing heen kom kan het nodig zijn om hem/haar te scheren. Besef je hierbij dan wel extra dat je door het scheren wel de natuurlijk werking van de vacht verliest. Het kan dus nodig zijn om met vliegendekens en/of regendekens te moeten gaan werken.

Persoonlijk advies

Twijfel je na het lezen van deze blog of jouw paard extra zout kan gebruiken? Neem dan gerust contact op voor persoonlijke voeradvies.